Zrozumieć ból

Czym jest ból, rodzaje bólu
oraz jakie są jego przyczyny?^1,2

Ból jest jednym z najczęstszych objawów, z jakimi zgłaszamy się do lekarza. Niezależnie od pochodzenia czy charakteru zawsze jest on zjawiskiem ostrzegawczym.¹
Ból to dla nas sygnał potencjalnego zagrożenia. Sygnały, które wysyła nam nasz organizm w postaci bólu służą do zminimalizowania dalszego uszkodzenia.¹
Możemy wyróżnić:
– ból ostry, pojawia się w przypadku urazu, nagłej choroby, występuje u chorych poddanych zabiegowi operacyjnemu, czy w sytuacjach zaostrzenia chorób przewlekłych np. choroby zwyrodnieniowej stawów czy rwy kulszowej.^1,2

Ból przewlekły – utrzymujący się powyżej 3 miesięcy o stałym lub zmiennym natężeniu. Ból przewlekły staje się źródłem cierpienia przez co znacząco obniża jakość życia. Towarzyszy on zazwyczaj przewlekłemu procesowi chorobowemu jak np. choroba nowotworowa, reumatoidalne zapalenie stawów czy choroba zwyrodnieniowa stawów.^1,2

Podstawą leczenia każdego rodzaju bólu jest farmakoterapia, w której lekarz czy farmaceuta powinni brać pod uwagę zarówno przyczynę bólu, jego natężenie, czas trwania czy lokalizację. W praktyce zalecane jest, by terapię opierać na indywidualnym podejściu do chorego. Ważne jest więc nie tylko dobranie odpowiedniej substancji czynnej, ale także jej postaci oraz skutecznej dawki.¹

1. https://www.mp.pl/bol/wytyczne/94188,rodzaje-bolu, dostęp 09.01.2023
2. https://www.msdmanuals.com/professional/neurologic-disorders/pain/chronic-pain, dostęp 09.01.2023

możemy wyróżnić ból ostry i ból przewlekły¹

Ostry ból	Chroniczny ból
W przypadku ostrego bólu reakcja organizmu jest wynikiem odpowiedzi na bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia.	W przypadku bólu chronicznego reakcja organizmy przestaje być sygnałem ostrzegawczym, a staje się źródłem cierpienia i jednocześnie czynnikiem istotnie obniżającym jakość życia człowieka.
Występuje w przypadku urazu lub nagłej choroby, pojawia się u pacjentów poddawanych zabiegom chirurgicznym, a także w sytuacjach zaostrzenia chorób przewlekłych.	Ten rodzaj bólu utrzymuje się pomimo gojenia się tkanek po urazie lub zabiegu chirurgicznym i zwykle towarzyszy procesowi przewlekłej choroby, takiej jak nowotwór lub choroba zwyrodnieniowa stawów.
Eksperci medyczni przyjmują, że o bólu ostrym można mówić, jeśli nie trwa on dłużej niż 3 miesiące.	O bólu przewlekłym mówimy, gdy ból trwa powyżej 3 miesięcy.

1. https://www.mp.pl/bol/wytyczne/94188,rodzaje-bolu, dostęp 09.01.2023

Konsekwencje nieleczenia bólu^1,2

U wszystkich chorych cierpiących z powodu przewlekłego bólu  występują podobne procesy skutkujące obniżeniem jakości życia.

U chorych z bólem przewlekłym obserwuje się nadmierną drażliwość, zdenerwowanie czy obniżony nastrój.

U wielu osób z bólem przewlekłym obserwuje się utratę apetytu  i spadek masy ciała, z kolei u części chorych pojawia się:

Niepokój
Nadmierna chęć jedzenia, co przy niedostatecznej aktywności fizycznej może przyczynić się do nadwagi
Obniżony nastrój

Prowadzi to do:

Częstych konfliktów z najbliższymi
Stopniowej eliminacji wszelkich przejawów aktywności społecznej
Izolacji społecznej i zamknięcia się w sobie

Często ból staje się głównym przedmiotem zainteresowania, większość czasu chorzy pozostają w pozycji leżącej, a myśli koncentrują na bezustannym szukaniu jego przyczyny. Większość chorych pozostaje wycofana z życia zawodowego, co niesie negatywne skutki ekonomiczne i znacznie obniża standard życia czy pozycję w społeczeństwie.

1. https://www.mp.pl/bol/wytyczne/94188,rodzaje-bolu, dostęp 09.01.2023
2. https://www.msdmanuals.com/professional/neurologic-disorders/pain/chronic-pain, dostęp 09.01.2023